Geleceğin Potansiyeli: mRNA Aşısı

İçerik Yazarı: Buse Payas

Editör: Azize Eda Taşkın

Tasarım: Hatice Ece Uzal

Aşılar, insan sağlığını korumak için geliştirilen önemli araçlardır. Geleneksel aşılar, canlı zayıflatılmış, inaktive (ölü) veya alt birim aşıları şeklinde sıralanabilir. Canlı zayıflatılmış aşılar, canlı patojenlerin zayıflatılmış formlarını içerir ve bağışıklık sistemini uyararak hastalığa karşı koruma sağlarlar. İnaktive aşılar ise öldürülmüş patojenlerin kullanıldığı aşı türleridir ve bağışıklık sistemi tepki verirken hastalığa neden olmazlar.

Alt birim aşıları, patojenin sadece belirli parçalarını içerir ve genellikle güvenli ve etkili bir bağışıklık yanıtı oluştururlar. mRNA aşıları ise yeni bir teknoloji olup patojenin genetik bilgisini içeren mRNA moleküllerini kullanır. Bu sayede hücreler, patojenin bir parçasını üreterek bağışıklık yanıtı oluşturur. Son dönemlerde bilim insanları, bakteri veya virüs yerine mesajcı RNA (mRNA) molekülü kullanarak yeni bir aşı türü geliştirmiştir.

Mesajcı RNA, protein sentezi için gerekli olan bir RNA türüdür. Bu aşıların etkinliği yüksek, güvenilir ve maliyeti düşük olması nedeniyle Covid-19 pandemisinde önemli bir rol oynamış ve güçlü bir seçenek olarak kabul edilmiştir. Ayrıca mRNA aşıları birden çok antijen kodlayabildiğinden dolayı direnç gösteren patojenlere karşı bağışıklığı  güçlendirmektedir. 

Mesajcı RNA (mRNA) aşı mekanizması şu şekildedir:mRNA aşıları, hücrelere virüsün S proteinini üretmeleri için talimat veren mRNA içerir. Bu şekilde, vücut S proteinini üretir ve bağışıklık sistemi bu proteine karşı antikorlar üretir. mRNA, hücre çekirdeğine girmeden sitoplazmada kullanılır ve hücreye kalıcı olarak entegre olmaz. Bu nedenle, hücrenin genetik yapısını değiştirmez veya zarar vermez.

Bu aşı teknolojisi, Pfizer-BioNTech tarafından geliştirilen mRNA aşılarıyla Covid-19 pandemisinde önemli bir rol oynamıştır. Moderna ve Pfizer-BioNTech'in bu teknolojiyi geliştirip insanlara aşılama yapması, Covid-19 salgınının kontrol altına alınmasında büyük bir adım olmuştur. Aynı teknoloji, nadir hastalıkların tedavisi ve bulaşıcı hastalıklara karşı önlemler için potansiyel sağlamaktadır.