Yaşlanan kedilerin bazen yönlerini şaşırması, aynı yere tekrar tekrar gitmesi ya da tanıdık seslere tepki vermemesi çoğu zaman yaşlılığın doğal bir sonucu sanılır. Oysa bilim insanları bu davranışların ardında, insanlardaki Alzheimer’a şaşırtıcı derecede benzeyen bir tablo olduğunu keşfediyor.
Edinburgh Üniversitesi’nden veteriner hekim Dr. Robert McGeachan ve ekibinin yaptığı araştırmalar, kedilerin beyinlerinde Alzheimer’ın en belirgin izlerinden biri olan beta-amiloid protein birikimlerini ortaya çıkardı. Üstelik bazı kedilerde, hastalığın bir diğer önemli bileşeni olan tau proteinlerinde de bozulmalar gözlendi. Bu değişiklikler, insan beyninde hafıza kaybına ve sinir hücrelerinin ölümüne yol açan süreçlerin neredeyse birebir aynısı.
Daha da ilginç olan, bu durumun laboratuvar ortamında genetik olarak üretilmemesi. Farelerde Alzheimer benzeri etkiler yaratmak için genlerle oynanırken, kedilerde bu değişimler tamamen doğal yaşlanma sürecinde kendiliğinden ortaya çıkıyor. Bu da kedileri, hastalığın gerçek hayattaki gidişatını anlamak için son derece değerli bir model haline getiriyor.
Elbette bu bulgular, hemen bir tedavi bulunduğu anlamına gelmiyor. Ancak kedilerin yaşlanırken geçirdiği bu doğal değişimleri anlamak, Alzheimer’ın gizemli mekanizmalarını çözmek için yepyeni yollar sunuyor. Belki de bir gün, evimizin sevimli dostları insan hafızasının sırlarını çözmemize yardımcı olacak.
University of Edinburgh – Cats with dementia share hallmarks of Alzheimer’s (2024)
https://www.ed.ac.uk/news/cats-with-dementia-share-hallmarks-of-alzheimers
Gunn-Moore et al. – Amyloid-β pathology increases synaptic engulfment by glia in feline CDS (2025)
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/40790741/
Head E. – Cognitive dysfunction in cats: similarities to Alzheimer’s disease in humans (2021) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33526138/