COVID-19 Sonrası Kronik Etkiler (Long COVID)

İçerik Yazarı: Ahmet Samet Soysal

Editör: Azize Eda Taşkın

Tasarım: Ezgi Aslan

COVID-19 pandemisi, yalnızca akut enfeksiyon süreciyle değil, enfeksiyon sonrası ortaya çıkan uzun süreli etkileriyle de sağlık sistemlerini derinden etkilemektedir. Bu bağlamda son yıllarda hem bilimsel hem de klinik açıdan en çok dikkat çeken konulardan biri, Long COVID ya da Post-Akut Sekel Sendromu (PASC) olarak adlandırılan durumdur.

Long COVID, COVID-19 enfeksiyonunu atlatan bireylerde aylar sonra dahi devam eden ve yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren çeşitli semptomlarla kendini gösterir. Semptomlar kişiden kişiye değişiklik göstermekle birlikte, en yaygın olarak yoğun yorgunluk ve halsizlik, beyin sisi, nefes darlığı ve göğüs ağrısı, kas ve eklem ağrıları, çarpıntı, anksiyete ve depresyon, tat ve koku kaybının devam etmesi ile uyku bozuklukları şeklinde görülmektedir. 

Long COVID’in kesin nedeni henüz tam olarak netlik kazanmamış olsa da, viral partiküllerin bağışıklık sistemini sürekli aktive etmesi, sitokin fırtınasının tetiklediği kronik enflamasyon, otoimmün yanıtlar, mikrovasküler hasar ve pıhtılaşma bozuklukları gibi olası mekanizmalar üzerinde durulmaktadır. 

Şu an için Long COVID’e yönelik kesinleşmiş bir tedavi bulunmamakta olup, mevcut yaklaşım multidisipliner destek ile semptomlara yönelik tedavi ve rehabilitasyon uygulamalarını kapsamaktadır. Özellikle solunum terapisi, hafif egzersiz programları ve kognitif terapiler, bazı hastalarda belirgin iyileşme sağlayabilmektedir.