Embedded Files
İçerik Yazarı: Gülseren Metin
Editör: Azize Eda Taşkın
Tasarım: Ezgi Aslan
p53 geni, hücre döngüsünü kontrol eden ve DNA hasarına karşı savunma sağlayan önemli bir tümör baskılayıcı gendir. TP53 olarak da bilinen bu gen, DNA hasarını algılayarak hücre döngüsünü durdurur ve gerekirse apoptoz yoluyla kanserli hücrelerin yayılmasını engeller. Bu nedenle, p53 genine "genomun bekçisi" denir.
Ancak, p53 genindeki mutasyonlar, birçok kanser türünde görülür ve bu mutasyonlar hücrelerin kontrolsüz çoğalmasına yol açar. Mutant p53 proteini, hücre döngüsünü durduramaz ve apoptozu başlatamaz, bu da DNA hasarlı hücrelerin kanserleşmesine neden olur.
Son araştırmalar, p53 kaybının kanser hücrelerinin büyümesini destekleyen mekanizmaları anlamaya odaklanmıştır. Örneğin, bazı meme kanseri türlerinde, PI5P4Kα ve PI5P4Kβ enzimlerinin yüksek seviyeleri, özellikle p53 eksikliği olan hücrelerin büyümesini destekler.
Bu enzimler, besin kıtlığı olan tümör mikroçevresinde kanser hücrelerinin hayatta kalma yeteneklerini artırarak tümör gelişimini destekler. PI5P4K enzimlerinin inhibe edilmesi, p53 mutasyonlarına sahip kanserlerin tedavisinde yeni bir strateji olabilir. Özellikle, bu enzimlerin engellenmesi, kanser hücrelerinin otofaji yoluyla hayatta kalma mekanizmalarını hedef alabilir.
Bu bilgiler, p53’ün ve ilişkili yolların kanser tedavisinde önemli hedefler olduğunu vurgular. p53'ü yeniden aktive eden ilaçlar ve gen terapisi gibi stratejiler, p53 fonksiyonlarını geri kazandırarak kanser tedavisinde umut vaat etmektedir. Bu yaklaşımlar, p53’ün tümör baskılayıcı özelliklerini yeniden etkinleştirerek kanserin önlenmesi ve tedavisinde önemli bir rol oynayabilir.
Referanslar
Levine, A. J., & Oren, M. (2009). The first 30 years of p53: 50,000 and counting. Cell, 137(5), 795-797.
Lane, D. P., & Verma, C. (2012). p53-based cancer therapy. Cold Spring Harbor Perspectives in Biology, 4(9), a001222.
Donehower, L. A., Soussi, T., Korkmaz, C. G., et al. (2019). Integrated Analysis of TP53 Gene and Pathway Alterations in The Cancer Genome Atlas. Cell Reports, 28(5), 1370-1384.
Joerger, A. C., & Fersht, A. R. (2016). The p53 Pathway: Origins, Inactivation in Cancer, and Emerging Therapeutic Approaches. Annual Review of Biochemistry, 85, 375-404.
Muller, P. A. J., & Vousden, K. H. (2014). Mutant p53 in Cancer: New Functions and Therapeutic Opportunities. Cancer Cell, 25(3), 304-317.
Google Sites
Report abuse