Sinestezi

İçerik Yazarı: Berkan İyibükücü

Editör: Azize Eda Taşkın

Tasarım: Hatice Ece Uzal

Sinestezi, bir duyusal veya bilişsel sinyal alındığında, bireyin otomatik olarak ikinci bir duyusal veya bilişsel sinyal daha alması durumuna denir. Bu kişilere “sinestet” denir. Sinestezinin birden fazla çeşidi vardır. Bunlar, Grafem-Renk Sinestezisi, Kromestezi, Tatma-Görme Sinestezisi ve Ayna-Dokunma Sinestezisi olarak sınıflandırılmaktadır.

Grafem-Renk Sinestezisinde, sinestet bireyler harfleri, sayıları veya kelimeleri belirli renklerle birlikte algılarlar. Örneğin, bir sinestet için 2 rakamı her zaman kırmızı olabilir veya 'Çarşamba' kelimesi her zaman yeşil olarak algılanabilir. Grafem-Renk Sinestezisine sahip bireylerde, beynin renk ve sayıları algılayan kısmı ile görüntü oluşturan bölgesi arasında, normal bireylerde olduğundan daha güçlü bağlantılar bulunmaktadır.

Kromestezi Sinestezisinde ise sesler ve renkler ilişkilendirilir. Bu sayede sinestet bireyler, müzik notalarının veya herhangi bir sesin rengini algılayabilirler. Örneğin, bir sinestet 'la' notasını duyduğunda, o notanın rengini sarı olarak algılayabilir.

Tatma-Görme Sinestezisinde bireyler, gördükleri bir nesnenin tadını hissederler. Örneğin, tatma-görme sinestezisine sahip bireyler, bir masaya baktıklarında ağızlarında kuru bir pasta tadı hissettiklerini söyleyebilirler.

Ayna-Dokunma Sinestezisinde ise bireyler, birinin kendine veya başkasına dokunduğunu gördüğünde, aynı dokunuşu kendi bedeninde hissederler. Örneğin, elinize dokunulduğunu gören bir sinestet, aynı hissi kendi elinde hissedebilir.

Sinestezi, sebebi hala tam olarak bilinmeyen önemli bir araştırma konusudur. Yapılan araştırmalar, sinestet bireylerin beynindeki duyu bölgelerinin diğer insanlara göre daha güçlü bağlantılara sahip olduğunu göstermektedir. Bu nedenle, beyindeki belirli bir duyuyu işleyen sinir yolağı, diğer bir duyuyu işleyen sinir yolunu tetikleyerek ikinci bir duyunun hissedilmesine neden olur.