Newton ve Newton'un Hareket Yasaları

İçerik Yazarı: Kazım Korkmaaz

Editör: Elif Nur Öztürk

Tasarım: Sudenaz Şencan

Bir bilim insanı düşünün; yaptığı keşiflerle klasik fiziğin temellerini atmış ve hareket yasalarını keşfetmiş birini. Isaac Newton, günlük hayatımızın her alanında rahatça gözlemleyebileceğimiz hareket yasalarını keşfetmiş bilim insanıdır. Neymiş günlük hayatta rahatça gözlemleyebileceğimiz bu yasalar diyenler için hadi hızlıca bu yasalara göz atalım.

Birinci Yasa: Eylemsizlik Yasası 

Newton, bir cisme herhangi bir net kuvvet uygulanmadığı sürece o cismin bulunduğu pozisyonda kalacağını söylemiştir. Yani duran bir cisim durmaya, hareket eden bir cisim ise sabit hızla hareket etmeye devam edecektir. Bu durumu örneklendirmek gerekirse otobüs içindeki ayakta duran yolcunun davranışı oldukça iyi bir örnek olacaktır. Otobüs aniden gazlandığında yolcu arkaya doğru, fren yaptığında ise ileriye doğru savrulmaktadır. Bu durum yolcunun önceki pozisyonunu korumasını istemesinden kaynaklanmaktadır.

İkinci Yasa: Dinamiğin Temel Prensibi

Bu yasa neredeyse hepimizin bildiği çok basit bir lise formülü ile özetlenebilir: Fnet=ma 

Bu yasaya göre bir cismin ivmesi kendisine etki eden net kuvvetle doğru orantılı ve net kuvvet yönünde, kütlesine göreyse ters orantılı şekilde artar. Bu durumu şu örnekle açıklayabiliriz. Örneğin, bir fil ve fareye aynı ivmeyi kazandırmak gerekirse filin kütlesi daha büyük olduğu için daha fazla kuvvet uygulanması gerekmektedir.

Üçüncü Yasa: Etki-Tepki Yasası

Bu yasaya göre ise bir cisme kuvvet uygulandığında o cisim de kuvveti uygulayan cisme aynı şekilde tepki gösterir. Bu kuvvetler birbirine göre zıt yönlü ve birbirine eşittir. Dünya ile Ay arasından tutun da Dünya ile elma arasında bile etki-tepki kuvvetleri bulunmaktadır. Tekerlekli sandalye üzerinde duvara dayalı bir masayı hareket ettirmeye çalıştığınızı düşünün. Sizce masa mı hareket eder, yoksa siz geriye doğru mu gidersiniz? Kesinlikle, siz geriye doğru gidersiniz. Bu günlük hayatta etki-tepki yasasına bir örnektir.