2024 Nobel Ödülleri Sahiplerini Buldu!

İçerik Yazarı: Safiye Rabia Yıldız

Editör: Ayşe Bayram

Tasarım: Cemre Kabak

Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine kurulan derneğin 1901 yılından itibaren insanlığa hizmet edenlere verilen saygın ödülü Nobel ödüllerinin 2024 sahipleri açıklanmaya başlandı. Fizik ve Fizyoloji/Tıp dallarındaki ödüller sahiplerine verilirken kimya, edebiyat, barış ve iktisat ödülleri ise ilerleyen günlerde belli olacak. 

2024 Nobel Fizik Ödülü

“Yapay sinir ağlarıyla makine öğrenimini sağlamak” adlı çalışmaları ile John Hopfield ve Geoffrey Hinton ödüle layık görüldüler. Bilgisayarların yapay zeka programları incelenerek başlanılan çalışmada geleneksel yazılımdan farklı bir sistem kullanıldı. Yapılan makineler insan beynini taklit ederek bilgileri işler, depolar ve istenildiği zaman tekrar hafızasından çıkarabilir.

Makine öğrenimi sayesinde büyük miktarlardaki verilerin sıralanması, depolanması ve analizinin temeli atıldı. Bu teknolojinin geliştirilmesi ve kullanılması etik sorunları beraberinde getireceği gayet açık. Araştırmacılar potansiyel zararlardan bahsetseler de bu çalışma, bilim ve mühendislik alanında çığır açıcı noktada olup birçok çalışmaya şimdiden örnek oldu.

2024 Fizyoloji/Tıp Ödülü

"MikroRNA’nın keşfi ve transkripsiyon sonrası gen düzenlenmesindeki rolü" adlı çalışmaları ile Victor Ambros ve Gary Ruvkun ödüle layık gorüldüler. Araştırmacılar gen düzenlemesinde önemli rolü olan RNA sınıfından mikroRNA'yı keşfettiler.

MikroRNA'nın transkripsiyon (bir genin DNA diziliminden RNA kopyası çıkartılması) sonrası genin gelişimini, davranışını metabolizmasını, fizyolojik ve çevresel değişikliklere verilen tepkileri düzenlediği görüldü. Çalışma, yuvarlak solucan türü olan C. elegans türünde keşfedilmiş olsa da insanlar da dahil birçok çok hücreli organizmalar için önemli olduğu belirtildi.