Geri Dönüşüme Yeni Bir Soluk

İçerik Yazarı: Duygu Yallı

Editör: Ayşe Bayram

Tasarım: Feryal Yılmaz

Artan tüketim çılgınlığıyla beraber her yıl milyonlarca ton giyim atığı ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan bu atıkların sadece %1’i geri dönüştürülürken geriye kalan atıkların büyük bir kısmı mikroplastik olarak okyanuslarda yerini alır.

Delawere Üniversitesinde çalışmalarını yürüten Dionisios Vlachos ve çalışma arkadaşları geliştirdikleri kimyasal bir reaksiyon sayesinde bu kirliliği engelleyebileceklerini ortaya koydular. Geri dönüştürmenin temeli fiziki bir ayrıştırmaya bağlı iken bu reaksiyon herhangi bir ayrım gerçekleştirmeden yapılabilmektedir.

Örneğin, pamuk ve sentetik bir iplik olan polyester içeren bir tişörte bu reaksiyon uygulandığında pamuk aynen korunurken; polyester, sıcaklık ve katalizör ile beraber kullanılabilir yapı taşlarına ayrılabilmektedir. Bu durumu Vlachos şöyle açıklamaktadır: Klasik bir geri dönüştürme günler alırken yaptığımız bu işlem ile bu süre dakikalara düşmüştür; inanıyorum ki ilerleyen zamanlarda bu süre saniyelere de inecektir.

Farklı İçeriklerde Sonuç Ne Oldu?

Nature dergisinde yayımlanan bu çalışmada aynı zamanda birden fazla materyal içeren ürünler de test edildi. Karışım miktarı bilinmeyen; pamuk, polyester, naylon, likra gibi iplikler kullanılan ürünler de gayet başarılı bir şekilde geri dönüştürüldü. Polyester BHET’e, likra ise MDA adında yapı taşlarına dönüştürüldü. Naylon ise pamuk gibi bu reaksiyona dahil olmadı. 

Vlachos ve arkadaşları yaptıkları bu çalışma hakkında oldukça ümitliler. Gerekli olan diğer çalışmaların yapılmasıyla beraber dünya üzerindeki atık kıyafetlerin %88’ini geri dönüştürebileceklerine inanıyorlar.