Kanser Hücrelerine Yardımcı Mitokondriler

İçerik Yazarı: Berra Dilsizler

Editör: Ayşe Bayram

Tasarım: Cemre Kabak

Bilindiği üzere mitokondriler hücre elamanlarından biridir ve hücreye gereken enerjiyi sağlarlar. Mitokondriler üzerinde yapılan çalışmalarda kanser hücrelerinin kendi mitokondrilerini bağışıklık sistemi hücrelerine transfer ettiği görüldü. Mitokondri transferinin sadece hayvan ve hücre modellerinde değil insanlarda da gerçekleşebileceğini gösteren bu araştırma oldukça ilgi çekici. 

Nature’da yayımlanan araştırma, kanser hücrelerinin kusurlu mitokondrilerini tümöre infiltre eden lenfosit (TIL) adı verilen bağışıklık hücrelerine aktardığını ve vücudun savunma sistemindeki bu hücreleri etkilediğini ortaya koydu. İnsan hücrelerinde gözlemlenen bu mitokondriyal transfer, hücre bölünmesinin azalması ve hücre ölümünün artması dahil olmak üzere TIL'lerin fonksiyonunun bozulmasına yol açarak bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini ortadan kaldırma yeteneğini engellemiştir.

Yapılan deneylerde petri kabında bulunan kanser hücrelerinin bir bağışıklık hücresi olan T hücrelerinin sağlıklı mitokondrileri “çaldıkları” görülmüştür. Gözlemlenen mitokondrilerin insanlarda hücreler arasında hareket edebileceği gerçeği, her hücrenin kendi mitokondrilerini ürettiği anlayışına zıt bir kanıt olmuştur.

Araştırmcılar, floresan proteinle işaretlenmiş mitokondrileri taşıması için kanser hücrelerini genetik mühendisliği yardımıyla oluşturdular. Bu hücreler TIL ile birlikte yetiştirildiğinde bağışıklık hücrelerinin 24 saat sonra parlak mitokondriye bağlanmaya başladığı görüldü. 15 gün içinde kanser hücresinden türetilen mitokondriler bazı bağışıklık hücrelerinin yerel mitokondrilerinin yerini çoğunlukla devraldı. Ekip, böylelikle şekli bozulmuş mitokondrilerin hastalıklı hücreden sağlıklı hücreye sıçrayabileceğini ortaya koydu. Kanserli hücre içindeki yabancı mitokondrileri emmiş olan TIL'lerde, T hücresi tükenmesi belirtileri görüldü. Diğer bir deyişle kanser öldürme potansiyeline sahip bağışıklık hücresi kaybı görüldü.

Japonya'daki Okayama Üniversitesinde akciğer hastalıkları uzmanı ve kanser immünolojisi araştırmacısı Yosuke Togashi, bozulmuş mitokondrilerin bağışıklık hücrelerini zehirlediğini şu sözleri ile açıkladı: "Mitokondriyal transfer, TIL tükenmesinde önemli bir rol oynamakta ancak bunun sadece kısmi bir rol olduğunu düşünüyorum."

Araştırmacılar, mitokondriyal transferin sıklığı ve etkilerinin daha çok araştırılması ve bununla birlikte ileride yapılacak kanser araştırmalarında mitokondriyel DNA incelemesinin faydalı olabileceğini vurguladılar. Mitokondriyal transferi hedefleyen yeni tedavilerin sadece kanser için değil diğer hastalıkların işleyişi için de yol gösterici olabileceği düşünülmekte.