Gökyüzünde Yeni Keşif:  dE01+09 Cüce Galaksi!

İçerik Yazarı: Duygu Yallı

Editör: Ayşe Bayram

Tasarım: Zeynep Esra Uzel

Cüce galaksiler, bildiğimiz büyük galaksilere kıyasla çok daha küçük kütleye, daha az sayıda yıldıza ve düşük parlaklığa sahip galaksilerdir. Bu galaksiler, tiplerine göre erken ve geç olarak ikiye ayrılırlar. Erken tip cüce galaksiler geç tipe kıyasla daha yaşlı yıldızlardan oluşurlar. Bilim insanları, cüce galaksileri evrenin yapı taşları olarak görüp büyük galaksilerin cüce galaksilerin birleşmesiyle oluştuğunu düşünmektedirler.

Yonsei Üniversitesinden gökbilim ekibi, Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması (SDSS) projesi başta olmak üzere birçok astronomik araştırmalardan elde edilen verilerin ışığında erken tip bir cüce galaksi SDSS J011754.86+095819.0 (bundan sonra dE01+09) tespit ettiler.

Çalışmaya göre, keşfedilen cüce galaksi şu anda ev sahibi grubundan (NGC 524) yaklaşık 3,9 milyon ışık yılı uzaklıkta ve neredeyse izole bir bölgede yer almaktadır. Galaksinin yaşının 8,3 milyar yıl olduğu tahmin edilmekte ve metalliği -1,19 dex seviyesindedir. 

Makaleyi yayımlayan bilim insanları, cüce gezenin sönümlenmesine rağmen birkaç milyar yıl daha yörüngede kaldığını belirtiyorlar. Sonrasında ise güçlü dinamik bir etkileşim sonucunda bulunduğu grubun kaçış hızına yakın bir hız kazandığını ve virial yarıçapının ötesine fırladığı düşünülüyor.

Bu keşif, cüce galaksilerin oluşumları hakkındaki tartışmaları yeniden ortaya çıkardı. Bu tartışmalardan bazıları kendini diğer galaksilerden izole eden erken tip cüce galaksilerinin bazı geçişler sırasında gelgitsel olarak soyulan ve daha sonra dış bölgelere fırlatılan galaksilerin kalıntıları olabileceğini içeriyor.

Yaptıkları analizleri paylaşan araştırmacılar, dE01+09 gibi hareketsiz bir cüce galaksinin böyle bir ortamda izole olmasının alışıldık olmadığını bu nedenle ilerleyen zamanlarda yapılacak olan çalışmaların nadir olan erken tip cüce gezegenlerin doğasını anlamaya yardımcı olacağını belirttiler.