"Elalit" ve "Elchistantonite": Evrenin Derinliklerinden Gelen İki Yeni Mineralin Keşfi

İçerik Yazarı: Miray Adıgüzel

Editör: Fatma Melike Şahin

Tasarım: Gamze Duman

Mineraller, doğada bulunan ve belirli kimyasal bileşime, kristal yapısına ve fiziksel özelliklere sahip katı maddelerdir. Fakat bazı mineraller doğada bulunmadan çok ilginç bir şekilde keşfedilmiştir. Gelin, bu keşif macerasına yakından bakalım. 

Güneş sistemi dışından gelen meteorların Dünya’ya düşmesiyle, bilim insanları uzayın derinliklerinde gizlenmiş olan birçok sırrı çözmek için yeni bir pencere açtılar. Bu sırlardan bir tanesi de 2020 yılında Somali’de keşfedilen Gece Çöküşü olarak da bilinen “El Ali” gök taşı parçasında açığa çıktı. Bu gök taşının Mars ile Jüpiter arasındaki Astreoit Kuşağı’ndaki bir asteroitten geldiği belirtilmiştir.

Araştırmacılar, El Ali’yi küçük silikat parçalarıyla meteorik demirden oluşan ilkel akondrit sınıfından bir demir gök taşı olarak sınıflandırdılar. Egmont’taki Kanada Alberta Üniversitesi’nin gök taşı uzmanlarından Chris Hurd ve Andrew Lowcock, yaklaşık 15 tonluk olan bu gök taşının 70 gramlık numunesinde, yeni iki mineral keşfetmiştir. Bu numunenin analizi sonucunda da keşfettikleri bu 2 yeni minerale “Elalit” ve “Elchistantonite” adı verilmiştir. 

Bu minerallerin bu kadar hızlı bir şekilde tespit edilmesinin sebebi, daha önce bu minerallerin sentetik bir şekilde laboratuvar ortamında üretilmiş olmasından kaynaklanmaktadır. “Elalit” ismi; ilk kez bulunduğu yer olan Elah Dağı'ndan türetilmiştir, “Elchistantonite” ise NASA araştırmacısı Linda Elkins-Tanton’a ithafen verilmiştir. 

Bu 2 mineralin araştırmalar sonucunda daha önce doğada bulunmadığı tespit edilmiştir. Chris Hurd ayrıca “Bu yeni mineralleri bulmak, gök taşıyla ilgili gerçek jeolojik koşulların daha önce bulunan diğer gök taşlarıyla ilgili olanlardan farklı olduğu anlamına geliyor. Bunu heyecanlı kılan da bu” şeklinde ifade etmiştir. Bilim insanları, her iki yeni mineralin de demir ve fosfat içerdiğini, bunun da gök taşı oksidasyon süreçlerine tabi tutulduğu anlamına geldiğini aktarmıştır.