Moleküler Dünyanın Öncüsü: Amedeo Avogadro

İçerik Yazarı: Zeynep Baykara

Editör: Fatma Melike Şahin

Tasarım: Ece Kara

Amedeo Avogadro, 9 Ağustos 1776'da İtalya'nın Torino kentinde dünyaya geldi. Tam adı Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro di Quaregna e di Cerreto'dur. Soylu bir ailede doğmuş olan Avogadro, hukuk eğitimi aldı ve 1796 yılında kanon hukuku alanından doktora derecesiyle mezun oldu. Ancak, doğa bilimlerine duyduğu ilgi onu fizik ve matematik çalışmalarına yönlendirdi. Avogadro, istatistik, meteoroloji ve ölçü sistemlerinde önemli roller üstlenmiştir ve aynı zamanda Halk Bilgilendirilmesi Kraliyet Üstün Konseyi'nin de bir üyesiydi.

Amedeo Avogadro, Felicita adlı bir hanımefendiyle evlenmiş ve birlikte altı çocuk sahibi olmuşlardır. Avogadro, bir röportajda, gençliğinde kariyerini kimya ve fizik çalışmalarına adamayı planlayıp planlamadığı sorulduğunda, "Hayır, hayır! Babam seçkin bir avukat, senatör ve daha sonra başsavcı ve senato başkanıydı. Onun izinden gideceğimi bekliyordu. Aslında, genç bir çocukken evde eğitim gördüm. Daha sonra hukuk okudum ve on altı yaşındayken hukuk alanında lisans derecesi aldım. Dört yıl sonra, 1796'da kilise hukuku alanında doktoramı aldım." diye cevap vermiştir.

Avogadro'nun en önemli katkısı, 1811'de ortaya attığı hipotezdir. Bu hipoteze göre, aynı sıcaklık ve basınç altında eşit hacimde gazlar, aynı sayıda molekül içerir. Bu anlayış, atomlar ve moleküller arasındaki farkları anlamada büyük bir ilerleme sağlamış ve gazların davranışını açıklamada temel bir prensip haline gelmiştir.

Ancak, Avogadro yaşamı boyunca hipotezi veya sabiti için yeterli takdiri görememiştir çünkü parlak bir deneyci olarak değil, dikkatsiz biri olarak kabul edilmiştir. Ayrıca hipotezini destekleyecek etkileyici bir deneysel sonuç da sunmamıştır. Çalışmalarının belirsiz dergilerde yayınlanması ve zamanındaki ana akım kimyadan izole olması da tanınmamasının nedenlerinden biridir. Ancak, 1860'larda Stanislao Cannizzaro'nun çalışmaları sayesinde kimya camiasında kabul görmüştür.

Avogadro sayısı (6,022 x 1023), bir maddenin bir molündeki atom, molekül veya diğer temel parçacıkların sayısını ifade eder ve Avogadro'nun onuruna adlandırılmıştır. Bu sayı, moleküler ölçekte kimyasal ve fiziksel süreçlerin temel bir sabitidir. Avogadro'nun çalışmaları, atomik ve moleküler teorilerin gelişimine büyük katkı sağlayarak modern kimyanın temel taşlarını oluşturmuştur.

Amedeo Avogadro, 9 Temmuz 1856'da Torino'da hayatını kaybetmiştir. Bilim dünyasına bıraktığı miras, kimya ve fizikte önemli ilerlemelere yol açmış ve atom ile molekül kavramlarının daha iyi anlaşılmasını sağlamıştır. Ayrıca Avogadro Atom-Molekül Teorisi’nin kurucularından biri olarak kabul edilmiştir. Yaptığı çalışmaların değeri kendisi vefat ettikten sonra anlaşılmıştır.