Tarihi Yapılanma ve Kimyanın Gücü

İçerik Yazarı: Tuğba Ünal

Editör: Fatma Melike Şahin

Tasarım: Ece Kara

Her kültürel öge, yapımından sonra çeşitli dış etkenlere maruz kalır ve bozunmaya başlar. Bu bozunma riskine karşın yapının aslının korunarak yeniden hayata kazandırılması “restorasyon” olarak karşımıza çıkar.

İlk olarak yapının taşıyıcı sistemi ele alınarak kolon, kiriş ve kapılar karboksimetilselüloz ile sağlamlaştırılır ve yıkım önlenir. Yapının bütünleşmesi ise mikroenjeksiyonlar yardımıyla sağlanır. Bu sayede oksitlenme önlenir. Bütünleşen yapılar epoksi bağlayıcılar ve kimyasal boyalar ile rekonstrüksiyon (yeniden yapılanma) işlemine tabii tutulur. Özellikle ahşap yapıların son aşamasında yapıya pürüzsüzlük ve canlılık katması için reçinemsi ve tiner türevi bir sıvı olan vernik uygulanır.

Pisa Kulesi (Piazzo del Duomo/ İtalya)

Çoğu ziyaretçisinin fotoğraf karesinde rastladığımız bu eğik kulenin yapısında bolca mermer bulunur. Bu da biyokirleticilerin mermerdeki kalsiyum karbonatı(CaCo3) zedelemesi sonucu biyosit ve su itici kimyasalların kullanılmasını gerektirmiştir.

Ayasofya (İstanbul/Türkiye)

Pek çok eski devletin izini barındıran bu yapının diğerlerinden farkı çok katmanlı oluşudur. Mermerli bölümleri için kalsiyum karbonat ve mikrokristalleştirme kullanılır. Dış cephenin UV ışınlarından korunmasında “fotokatalitik kaplama” önemli rol oynar.

Özgürlük Heykeli (New York/ABD)

İnşaatı yaklaşık 10 seneyi bulan yapı seneler içinde oksitlenerek bakır(ІІ) oksit(CuO) ve bakır(ІІ) sülfat(CuSO4) bileşiklerine dönüştü. Zamanla yağmurla teması sonucu bakır(ІІ) karbonat hidroksite (CuCO3(OH)2) dönüştü ve yeşil rengi ortaya çıkardı. Evet, Özgürlük Heykeli aslında ilk zamanlar bakır rengindeydi.